CHÍNH SÁCH TIẾP NHẬN LAO ĐỘNG NƯỚC NGOÀI

      1. Về nhu cầu tiếp nhận lao động

 Đại sứ quán của ta tại Angola  cho biết, hiện nay chủ yếu là các chủ thầu Trung Quốc xin được chỉ  tiêu nhận lao động nước ngoài, do có một thỏa thuận giữa Trung quốc và Angola về việc Trung quốc cho Angola vay tín dụng để xây dựng cơ sở hạ tầng và các công ty Trung quốc nhận thầu các công trình này.

Tuy nhiên, có một số Công ty xây dựng nhỏ của Angola có nhu cầu và khả  năng xin visa hợp pháp cho lao động xây dựng nước ngoài vào làm việc. Bên cạnh đó, trong thời gian sắp tới Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô cũng sẽ có khả năng đưa lao động sang Angola làm việc một cách hợp pháp  trong dự án trúng thầu xây dựng 156 km đường cao tốc mà Tổng công ty này trúng thầu.

Angola ưu tiên tiếp nhận 2 nhóm lao động nước ngoài vào làm việc. Nhóm 1 là các chuyên gia y tế, giáo dục, nông nghiệp và lao động kỹ thuật cao. Việc tuyển dụng lao động nhóm này dựa trên Bản Ghi nhớ hoặc Thỏa thuận về Hợp tác lao động giữa Chính phủ Angola và nước phái cử.

Nhóm 2 là những người vào làm cho chủ đầu tư dự án tại Angola có vốn trên 1 triệu USD. Nhóm người này dễ dàng được cấp visa lao động với thời hạn 6 năm, sau 5 năm làm việc còn có thể nộp đơn xin thẻ định cư tại Angola.

Ngoài hai nhóm lao động nói trên, Angola cũng cho phép các doanh nghiệp nhận lao động nước ngoài. Chủ sử dụng lao động tại Angola muốn tiếp nhận lao động nước ngoài vào làm việc trước tiên phải đề nghị Văn phòng Dịch vụ Việc làm Angola. Văn phòng này sau khi kiểm tra, xác nhận việc chủ sử dụng lao động không thể thuê/ tuyển được lao động địa phương đáp ứng được yêu cầu. Sau khi có được xác nhận, chủ sử dụng mới đi tuyển chọn lao động nước ngoài phù hợp với số lượng, ngành nghề. Theo quy định, số lượng lao động nước ngoài được tiếp nhận không được vượt quá 30% tổng số lao động làm việc cho doanh nghiệp. Cùng với xác nhận của Văn phòng Dịch vụ Việc làm, chủ sử dụng lao động xin cấp phép tiếp nhận những người  này với Bộ quản lý loại hình lao động cần tuyển (ví dụ xin Bộ Xây dựng đối với nhu cầu tuyển lao động xây dựng..). Bộ quản lý chuyên ngành sẽ cấp Giấy phép tiếp nhận cho đích danh từng lao động đã được tuyển chọn. Giấy phép được chủ sử dụng lao động gửi cho lao động để làm thủ tục xin visa làm việc tại Đại sứ quán Angola ở nước phái cử. Visa lao động có thời hạn cư trú/làm việc 1 năm, thể hiện cùng với các chi tiết khác kể cả tên chủ sử dụng. Người lao động có nhu cầu sẽ được gia hạn visa 2 lần, mỗi lần 1 năm, tổng thời gian làm việc tại Angola không quá 3 năm. Hồ sơ gia hạn visa lao động được Cơ quan Di trú Angola thực hiện tại trụ sở chính Luanda hoặc tại các tỉnh có Văn phòng của Cơ quan Di trú.

2. Về  chính sách đối với lao động nước ngoài vào làm việc tại Angola

Người lao động nước ngoài hợp pháp được đối xử như công dân của Angola. Người lao động được hưởng chế  độ bảo hiểm xã hội (chủ sử dụng đóng góp tương đương 8% lương, còn người lao động phải trích 3% từ lương tháng) sau khi trở về nước phái cử. Bảo hiểm y tế là bắt buộc đối với lao động, tuy nhiên, mức đóng góp do chủ sử dụng và người lao động tự thỏa thuận. Tranh chấp phát sinh xảy ra đối với lao động nước ngoài trong quá trình làm việc tại Angola, được Bộ Lao động xem xét, giải quyết và hỗ trợ.

Quản lý nhà nước đối với người lao động nước ngoài tại Angola được phân cấp như  sau: Bộ quản lý chuyên ngành có thẩm quyền xem xét, cấp chỉ tiêu trực tiếp cho người sử dụng lao động; Bộ Lao động Angola chỉ tổng hợp nhu cầu tiếp nhận lao động nước ngoài của các Bộ, sau đó cân đối với số lượng lao động Angola được đào tạo trong nước để đề xuất cho Chính phủ giao chỉ tiêu cho các Bộ, ngành.

Các cơ quan chức năng của Angola cho biết hiện có rất nhiều lao động Việt Nam đang làm việc tại đây, nhất là trong lĩnh vực xây dựng, nhưng không nắm được số lượng chính xác. Đại bộ phận lao động này đã sang Angola làm việc theo kênh không chính thống: bằng visa du lịch hoặc visa làm việc không đúng chủ sử dụng. Họ khẳng định, Angola không cho phép người nước ngoài vào bằng visa du lịch rồi chuyển đổi sang visa lao động.

       KHUYẾN NGHỊ 

     Doanh nghiệp xuất khẩu lao động có thể tiếp cận tìm kiếm đối tác, hợp đồng tin cậy và có tính khả thi cao để đưa lao động ta sang làm việc tại Angola. Tuy nhiên, để tránh rủi ro, đổ vỡ của doanh nghiệp ở thị trường này, cần lưu ý những điểm sau đây:

- Chỉ ký hợp  đồng hợp tác cung ứng lao động cho các doanh nghiệp có đủ tư cách pháp lý, có giấy phép tiếp nhận lao động nước ngoài do cơ quan nhà nước có thẩm quyền Angola cấp và trực tiếp sử dụng lao động Việt Nam.

- Lựa chọn đối tác mạnh trong số  các đối tác có đủ các điều kiện nêu trên  để thương thảo và ký kết hợp đồng. Nên tham khảo ý kiến Cơ quan đại diện Việt Nam tại Angola. Nên tìm và lựa chọn trong số các tập đoàn lớn của nước ngoài đầu tư hoăc trúng thầu ở Angola thì độ tin cậy và khả thi cao hơn.

- Trong hợp đồng cần xác  định rõ : người sử dụng lao động phải bảo đảm đủ việc làm cho người lao động và trả lương trong thời gian ngừng, nhỡ việc tạm thời. Mức lương đảm bảo tối thiểu 800 USD/tháng theo mặt bằng thị trường hiện nay của lao động Việt Nam tại Angola.

- Hợp đồng cũng cần xác định rõ: Người sử  dụng lao động phải bỏ tiền mua bảo hiểm y tế và bảo hiểm rủi ro cho người lao động hoặc cam kết chi trả phí khám chữa bệnh cho người lao động trong trường hợp không mua bảo hiểm hoăc cơ quan bảo hiểm không thanh toán bảo hiểm cho người lao động.

     Để thành công và phát triển bền vững ở một thị trường mới có nhiều tiềm năng, nhưng cũng ẩn chứa không ít yếu tố rủi ro như Angola, đòi hỏi sự năng động tích cực và cẩn trọng của doanh nghiêp; đồng thời cũng đòi hỏi sự khẩn trương, quyết liệt của cơ quan quản lý nhà nước trong quản lý, thẩm định hợp đồng./.