Chương trình lao động có thời hạn tại Canada

Phần I – Các thông tin chung

Hàng năm hơn 90.000 người lao động nước ngoài đến Canada theo chương trình lao động có thời hạn, giúp các chủ sử dụng lao động Canada giải quyết vấn đề thiếu hụt nguồn nhân lực có tay nghề hoặc làm nghề khán hộ công sống cùng gia đình chủ.

Để được phép làm việc tại Canada cần phải có giấy phép lao động, mặc dù có một số vị trí và một số công việc không cần phải có giấy phép lao động. Thông tin thêm về giấy phép lao động cho lao động có thời hạn có thể tìm trên website của Bộ Di trú & quốc tịch Canada.

Lao động có thời hạn tại Canada: Ai có thể tham gia?

Một số ngành lao động có thời hạn cần phải có giấy phép lao động trong khi một số ngành khác thì không cần thiết. Có một số ngành nghề được ưu tiên xét duyệt giấy phép lao động nhanh chóng.

Các yêu cầu và thời gian tiến hành phụ thuộc vào loại công việc mà lao động sẽ làm khi đến Canada. Tham khảo thông tin trong phần Những điều cần biết và Điều kiện hợp lệ để nộp hồ sơ để kiểm tra xem ngành nghề nào là ngành đặc biệt không cần giấy phép lao động hoặc ngành nghề nào được cấp giấy phép lao động theo giấy phép lao động hoặc để biết thông tin về những ngành nghề không cần giấy phép lao động hay những công việc có qui trình cấp phép riêng.

Hãy ghi nhớ rằng ngay cả khi đương đơn không cần giấy phép lao động, đương đơn vẫn có thể cần phải đáp ứng những yêu cầu khác. Hãy đọc kĩ các thông tin.

Có sự khác biệt giữa việc đến Canada bằng visa công tác và bằng visa của thương nhân đến làm việc tại Canada. Để biết thêm thông tin về visa công tác, tham khảo thông tin ở mục Những ngành nghề không yêu cầu giấy phép lao động. Để biết thêm thông tin về việc visa thương nhân đến làm việc tại Canada  đọc ở mục Những ngành nghề đặc biệt.

Những điều cần biết

Nếu làm việc ở Canada, người lao động phải hiểu rõ những thông tin quan trọng dưới đây:

·                     Chủ sử dụng là người quyết định xem đương đơn có là người hợp lệ cho chương trình này hay không. Chủ sử dụng lao động có thể phải xin bản phê duyệt đánh giá về thị trường lao động (LMO) tại Bộ Nguồn nhân lực và Phát triển xã hội Canada (HRSDC). Phê duyệt đánh giá về thị trường lao động sẽ xác nhận rằng, với công việc đó người chủ được phép thuê người lao động nước ngoài. Thông tin chi tiết về những công việc không cần phải có Phê duyệt về đánh giá thị trường lao động có trong mục Những điều kiện hợp lệ để nộp hồ sơ.

·                     Để được làm việc ở Canada, đương đơn phải đáp ứng được các quy định về nhập cư và nhập cảnh nói chung bên cạnh việc phải có giấy phép lao động. Điều này có nghĩa là đương đơn sẽ phải có visa cư trú tạm thời.

·                     Giấy phép lao động không phải là một loại giấy tờ nhập cư. Nó không cho phép đương đơn định cư lâu dài ở Canada. Để được định cư, đương đơn phải đáp ứng được các tiêu chuẩn của một hạng nhập cư nào đó, ví dụ như hạng nhập cư theo diện lao động có tay nghề. Lao động nghề khán hộ công sống cùng gia đình chủ có thể định cư lâu dài tại Canada nếu đáp ứng được những yêu cầu nhất định.

·                     Nếu đương đơn muốn chồng/vợ và con cái đến Canada cùng với mình thì cững phải nộp hồ sơ xin phép. Để có thêm thông tin chi tiết về việc đưa những thành viên trong gia đình đi cùng, đọc thêm trong mục Những câu hỏi thường gặp.

Phần 2: Lao động có thời hạn tại Canada: Cách nộp hồ sơ

Phần này mô tả cách nộp hồ sơ xin giấy phép lao động.

Ghi nhớ rằng, trong hầu hết trường hợp đương đơn phải nộp hồ sơ xin giấy phép từ bên ngoài Canada. Người chủ của đương đơn có thể sẽ có một vai trò trong quá trình nộp hồ sơ. Nếu đương đơn nộp hồ sơ xin làm việc tạm thời tại Quebec, đương đơn phải đáp ứng tất cả các yêu cầu liên bang và đương đơn phải nhận Giấy phép của Quebec.

1. Kiểm tra thời gian xét hồ sơ.

2. Thu thập các mẫu giấy tờ cần thiết cho hồ sơ xin visa.

3. Xác định nơi nộp hồ sơ.

4. Xác định xem đương đơn có cần hộ chiếu hoặc visa cư trú tạm thời hay không.

5. Phí nộp hồ sơ.

6. Nộp hồ sơ.

1. Kiểm tra thời gian xét hồ sơ

Thời gian xét hồ sơ kéo dài tùy thuộc vào nơi đương đơn nộp hồ sơ. Đương đơn có thể đẩy nhanh quá trình bằng cách:

·                     Nộp tất cả những giấy tờ cần thiết trong bộ hồ sơ xin visa;

·                     Thông báo lại với văn phòng visa bất cứ sự thay đổi nào của đương đơn;

·                     Tránh việc hỏi thông tin không cần thiết tại văn phòng cấp visa

·                     Nộp các bản sao và những tài liệu rõ ràng và hợp lệ;

·                     Nộp bản dịch tiếng Anh hoặc tiếng Pháp có công chứng khi có yêu cầu;

·                     Nộp hồ sơ tại quốc gia mà đương đơn là công dân hoặc nước đương đơn cư trú lâu dài.

Hồ sơ của đương đơn có thể sẽ mất nhiều thời gian xem xét, nếu văn phòng cấp visa cần phải có thêm các bước kiểm tra kĩ hơn hồ sơ của đương đơn. Một số ví dụ về việc phải kiểm tra kỹ hơn hồ sơ của đương đơn:

·                     Có vấn đề liên quan đến tội phạm hình sự hoặc an ninh đối với hồ sơ của đương đơn

·                     Hoàn cảnh gia đình không rõ ràng do một sự kiện nào đó, ví dụ như việc li hôn hay việc nhận con nuôi chưa hoàn thành, hay việc giám hộ đối với con cái chưa được giải quyết

·                     Văn phòng cấp visa cần phải xin ý kiến các cơ quan của Bộ di trú & công dân Canada đặt tại Canada hay ở nước ngoài;

·                     Đương đơn cần kiểm tra sức khoẻ.

2. Thu thập các mẫu giấy tờ cần thiết cho hồ sơ xin visa

Đương đơn có thể truy cập website của Bộ di trú & quốc tịch Canada (www.cic.gc.ca) hoặc liên hệ với các văn phòng cấp visa của Canada để lấy các mẫu giấy tờ cần thiết cho hồ sơ xin visa. Danh  sách các văn phòng cấp visa được liệt kê tại website của Bộ Di trú & quốc tịch Canada www.cic.gc.ca . Nếu đương đơn nộp hồ sơ trong lãnh thổ Canada, thì có thể xin mẫu giấy tờ cần thiết về hồ sơ xin visa qua Tổng đài của Bộ, số điện thoại 1-888-242100 hoặc nhắn tin tới số 1-888-5678502 (dành cho những người bị khuyết tật).

Trước khi nộp hồ sơ đương đơn cần:

·                     Thư mời làm việc từ người chủ sử dụng lao động của đương đơn

·                     Bằng chứng chứng minh đương đơn  đủ khả năng đáp ứng được yêu cầu của công việc (ví dụ, bằng chứng về bằng cấp hay kinh nghiệm làm việc);

·                     Phê duyệt về đánh giá lao động LOM của Bộ nguồn nhân lực & phát triển xã hội HRSDC, nếu có yêu cầu theo quy định. Trong một số trường hợp, đương đơn có thể nộp hồ sơ trong thời gian chờ phê duyệt LOM

Nếu đương đơn cần bản phê duyệt của HRSDC, thì đương đơn sẽ phải phụ thuộc vào người chủ sử dụng lao động trong việc xin văn bản này và gửi nó cho đương đơn. Thông tin chi tiết về ý kiến của HRSDC xem trong mục Những câu hỏi thường gặp.

Lưu ý, khi HRSDC đã có phê duyệt LOM thì cũng không có gì đảm bảo là đương đơn sẽ được cấp giấy phép lao động.

Một vài công việc không yêu cầu phê duyệt của HRSDC. Xem thêm thông tin về những công việc này trong mục Giấy phép lao động: Ai có thể xin cấp? Đối với những công việc này đương đơn cần:

·                     Giấy tờ xác nhận nhân thân - hộ chiếu có hiệu lực hay giấy thông hành đảm bảo rằng đương đơn có thể dùng nó để quay về quốc đã cấp giấy tờ đó;

·                     Nếu đương đơn không phải công dân của quốc gia nơi đương đơn nộp hồ sơ, đương đơn phải cung cấp bằng chứng về địa vị cư trú hiện tại của đương đơn tại quốc gia đó.

3. Xác định nơi nộp hồ sơ

Đương đơn phải nộp hồ sơ xin visa tại Văn phòng cấp visa tại quốc gia hoặc nơi đương đơn sinh sống. Đương đơn phải có địa vị pháp lý hợp pháp tại quốc gia cư trú. Danh sách các văn phòng cấp visa có trên website của Bộ di trú & quốc tịch Canada (www.cic.gc.ca).

Trong hầu hết các trường hợp, đương đơn phải nộp hồ sơ xin cấp giấy phép lao động ngoài lãnh thổ Canada. Trong một số trường hợp, đương đơn có thể nộp hồ sơ xin giấy phép lao động trong lãnh thổ Canada hoặc nộp hồ sơ ngay khi nhập cảnh vào Canada. Phần lớn các yêu cầu đối với đơn xin giấy phép lao động là giống nhau.

3.1.            Nộp hồ sơ xin giấy phép làm việc từ bên ngoài lãnh thổ Canada

Để nộp hồ sơ xin giấy phép lao động từ bên ngoài Canada, đương đơn phải có đủ các giấy tờ sau:

·                     Thư mời làm việc của  chủ sử dụng lao động Canada;

·                     Bộ hồ sơ hoàn chỉnh chứng minh đương đơn đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của Đạo luật về bảo vệ nhập cư và tỵ nạn, và các Quy định về bảo vệ nhập cư và tỵ nạn; và

·                     Văn bản xác nhận của Bộ Nguồn nhân lực và Phát triển xã hội Canada (HRSDC) cho phép chủ sử dụng lao động có quyền thuê người lao động nước ngoài để làm việc. Văn bản xác nhận này được gọi là bản phê duyệt về đánh giá thị trường lao động- LOM.

o                    Trong hầu hết các trường hợp, việc xin LOM tuỳ thuộc vào người chủ sử dụng lao động. Thông tin về LOM có trong mục Thông tin dành cho chủ sử dụng lao động.

o                    Trong một số trường hợp, đương đơn không cần phải có LOM (Xem trong mục Những công việc cần giấy phép lao động nhưng không cần LOM).

Đương đơn cũng cần phải thực hiện những điều sau:

·                     Làm cho nhân viên cấp visa tin rằng, đương đơn sẽ rời Canada khi hết thời hạn giấy phép làm việc.

·                     Chứng minh mình có khả năng chu cấp cho bản thân và gia đình khi sinh sống ở Canada

·                     Tôn trọng pháp luật và không có tiền án (đương đơn có sẽ phải nộp Lý lịch tư pháp)

·                     Chứng minh mình không phải là mối nguy hiểm đối với an ninh Canada.

·                     Có sức khỏe tốt (đương đơn có thể phải tham gia một cuộc kiểm tra y tế.)

Một vài người lao động có thời hạn người nước ngoài có thể nhận được giấy phép lao động của Cục Công dân và Người nhập cư Canada (CIC) trước khi văn phòng thị thực Canada cấp LOM.

3.2.            Nộp hồ sơ xin giấy phép lao động trong lãnh thổ Canada

Đương đơn chỉ có thể nộp hồ sơ xin giấy phép lao động trong lãnh thổ Canada nếu:

·                     Đương đơn có giấy phép học tập hoặc giấy phép lao động đang có hiệu lực, hoặc vợ/chồng hay bố mẹ của đương đơn có giấy phép học tập hoặc giấy phép lao động đang có hiệu lực;

·                     Đương đơn có giấy phép lao động đối với một công việc nhưng muốn nộp hồ sơ xin một giấy phép lao động cho một công việc khác;

·                     Đương đơn có giấy phép cư trú tạm thời có hiệu lực từ 6 tháng trở lên;

·                     Đương đơn có mặt ở Canada là vì đương đơn đã nộp hồ sơ xin định cư trong lãnh thổ Canada. Đương đơn có thể sẽ phải vượt qua những giai đoạn nhất định trong quá trình nộp hồ sơ chính trước khi đương đơn được nhận giấy phép lao động hợp pháp.

Đương đơn có thể phải cung cấp những giấy tờ sau:

·                     Thư mời làm việc từ chủ sử dụng lao động người Canada;

·                     Bộ hồ sơ hoàn chỉnh trong đó chứng tỏ đương đơn đã đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của Đạo luật bảo vệ nhập cư và tỵ nạn và Các qui định bảo vệ nhập cư và tỵ nạn;

·                     Thư xác nhận từ Bộ nguồn nhân lực và Phát triển xã hội Canada (HRSDC) cho phép chủ sử dụng lao động có quyền thuê người lao động nước ngoài. Việc xác nhận này được gọi là ý kiến Bản phê duyệt đánh giá thị trường lao động- LOM:

o                    Trong hầu hết các trường hợp, việc xin LOM tuỳ thuộc vào người chủ sử dụng lao động. Thông tin về LOM có trong mục Thông tin dành cho chủ sử dụng lao động.

o                    Trong một số trường hợp, đương đơn không cần phải có LOM (Xem trong mục Những công việc cần giấy phép lao động nhưng không cần LOM).

Đương đơn cũng cần phải thực hiện những điều sau:

·                     Làm cho nhân viên cấp visa tin rằng đương đơn sẽ rời Canada sau khi hết thời hạn của giấy phép làm việc.

·                     Chứng minh mình có khả năng chu cấp cho bản thân và gia đình khi sinh sống ở Canada

·                     Tôn trọng pháp luật và không có tiền án (đương đơn có sẽ phải nộp Lý lịch tư pháp)

·                     Chứng minh mình không phải là mối nguy hiểm đối với an ninh Canada.

·                     Có sức khỏe tốt (đương đơn có thể phải tham gia một cuộc kiểm tra y tế.)

Một vài người lao động có thời hạn người nước ngoài có thể nhận được giấy phép lao động của Cục Công dân và Người nhập cư Canada (CIC) trước khi văn phòng thị thực Canada cấp LOM.

3.3.            Nộp hồ sơ sau khi đương đơn đến Canada

Đương đơn có thể nộp hồ sơ xin giấy phép lao động sau khi đương đơn đến Canada sau khi đương đơn đáp ứng được những điều kiện sau:

·                     Đương đơn  có visa cư trú tạm thời và;

·                     Công việc của đương đơn không cần LOM của HRSDC (có một số ngoại lệ) hoặc;

·                     Đương đơn đã có phê duyệt LOM của HRSDC.

Chú ý: Nếu công việc của đương đơn thực sự cần LOM, đương đơn có thể nộp hồ sơ sau khi đến Canada miễn là đương đơn nhận được thông tin tích cực trước khi đương đơn đến.

4. Xác định xem đương đơn có cần hộ chiếu hoặc visa cư trú tạm thời hay không

Nếu đương đơn muốn làm việc ở Canada, đương đơn phải đáp ứng những yêu cầu để được cấp giấy phép lao động. Đương đơn cũng phải đáp ứng những yêu cầu chung để được nhập cảnh vào Canada. Điều này có nghĩa là đương đơn cần có một hộ chiếu và một visa cư trú tạm thời.

Visa cư trú tạm thời là giấy tờ chính chức đi kèm hộ chiếu. Nếu đương đơn phải cần có visa cư trú tạm thời, đương đơn không cần phải nộp thêm hồ sơ xin visa bên cạnh hồ sơ xin giấy phép lao động và cũng không phải nộp thêm lệ phí. Nếu đương đơn được cấp giấy phép lao động có thời hạn thì visa cũng sẽ được cấp đồng thời với tư cách là giấy tờ mà đương đơn cần phải có khi đến Canada làm việc.

Nếu đương đơn là công dân hoặc thường trú nhân của Mỹ, Greenland hay Saint-Pierre-et-Miquelon đương đơn có thể nhập cảnh vào Canada mà không cần hộ chiếu hay visa cư trú tạm thời. Tuy nhiên đương đơn phải có giấy tờ mình là công dân hoặc thường trú nhân của những quốc gia này, ví dụ như thẻ căn cước hay thẻ cư trú dành cho nước ngoài.

5. Lệ phí nộp hồ sơ

Việc nộp hồ sơ xin giấy phép lao động phải mất phí. Tham khảo website của Bộ Di trú & quốc tịch Canada www.cic.gc.ca  để có thông tin về mức lệ phí hiện hành. Ở nhiều quốc gia đương đơn có thể nộp lệ phí bằng tiền của quốc gia đó.

Xem website của văn phòng cấp visa nơi đương đơn đang cư trú để biết thêm thông tin về các khoản lệ phí và việc nộp lệ phí. Lệ phí nộp hồ sơ sẽ không được hoàn trả lại kể cả khi hồ sơ của đương đơn bị từ chối.

6. Nộp hồ sơ

Ngay sau khi điền xong mẫu đơn xin visa, ký và điền ngày tháng, đương đơn cần kiểm tra những tài liệu cần thiết đã được nộp trong hồ sơ và phí đã trả hay chưa. Và đương đơn cần kiểm tra biên lai thu tiền có ghi đúng loại lệ phí mình cần nộp không.

Đương đơn cần phải nhớ hồ sơ sẽ bị trả lại nếu đương đơn nếu không hoàn chỉnh hoặc bị thiếu một loại giấy tờ nào đó.

Phần 3: Lao động có thời hạn tại Canada: Sau khi nộp hồ sơ xin giấy phép làm việc

Sau khi nhận được đơn xin cấp giấy phép làm việc, văn phòng xét duyệt visa sẽ bắt đầu xem xét.

Đương đơn có thể được yêu cầu tới tham dự một cuộc phỏng vấn qua nhân viên của Bộ Di trú và quốc tịch Canada làm việc tại nước đương đơn đang cư trú hoặc có thể được yêu cầu cung cấp thêm thông tin.

Đương đơn có thể phải kiểm tra sức khoẻ để có thế đến Canada. Nếu đương đơn phải khám sức khoẻ, một nhân viên sẽ cho đương đơn những hướng dẫn cần phải làm gì. Việc phải khám sức khoẻ có thể khiến việc xét hồ sơ kéo dài thêm 3 tháng.

Nếu đương đơn có đủ điều kiện để được cấp giấy phép lao động và đã nộp đủ tất cả các giấy tờ cần thiết, hồ sơ xin cấp giấy phép lao động của đương đơn sẽ được duyệt.

Nhân viên có thể quy